Net als vele anderen zit ook collega Diana met dochter Kiki (groep 3) en zoon Dexter (groep 5) thuis. Waarschijnlijk zijn er veel meer moeders en/of vaders zoals Diana. Maar hoe kan je jouw kinderen toch de stof bijbrengen die ze normaal gesproken op school zouden krijgen? Diana probeert het lesmateriaal van Tekstenlab uit op haar kinderen. Tekstenlab is de tekstenbank waar ze zelf hoofdredacteur van is.

Weerwolven en krokodillen - woordenschat
‘Zo gasten, we hebben deze week 3 teksten gelezen. Nu gaan we ze nog een keer lezen en dan kijken we wat we er nog van weten.’
‘Kreun.’  Ik negeer de kreun. ‘Dex, die over de weerwolf vond je toch zo leuk? Daarvan had je de moeilijke woorden al gedaan, dus dat varkentje is zo gewassen.’ Hoopvol kijkt Dexter me aan: ‘Ja?’ Ik laat hem de opdracht zien. ‘Je hoeft alleen maar wat woordjes weg te strepen, zie je wel. En dan moet je ervoor zorgen dat de zinnen kloppen. Zo gepiept.’  Zichtbaar opgelucht begint hij te lezen en te zoeken in de tekst. Ik denk: Ha mooi, straks vergeet jij nooit meer wat woorden als ‘oorspronkelijk’ of ‘contact’ betekenen. Ook weet je nu hoe je in een tekst kunt zoeken naar de juiste informatie om een bewering kloppend te maken.

‘Kiki, welke wil jij?’ ‘Die van de krokodil.’ Blijkbaar heeft Kiki iets met reptielen. Ik geef haar een roze marker. ‘Streep nu eens alle woorden aan die je nog niet kende; woorden die je hebt geleerd.’ Ze pakt de stift aan en loopt terug naar de la.  ‘Ik wil een oranje.’ ‘Ook goed, die is inderdaad mooier.’ Ondertussen wordt er tegenover mij wat aarzelend gestreept. Het is duidelijk dat Dexter een wegstreepopdracht nog nooit eerder heeft gedaan. Als hij het principe eenmaal doorheeft, neemt zijn enthousiasme toe.  Het half uur vliegt om. Kiki en ik bedenken bij alle aangestreepte woorden een betekenis. Ik zeg haar dat ze zo bij het woordenboek kan gaan werken:

• krokodil:             groen beest, reptiel, koudbloedig
• koudbloedig:    je bent zo warm als waar je bent
• rillen:                   als je lichaam trilt (ze doet het voor)
• opwarmen:        warm worden
• afkoelen:            fris worden

Woordenschatverwerving vindt voor het grootste deel incidenteel plaats. Dat is uit onderzoek gebleken, weten wij van professor Wander Lowie van de Rijksuniversiteit Groningen. Als kinderen dus rijke en complexe teksten krijgen aangeboden, is de kans groot dat ze ergens tijdens het lezen eveneens een rijke woordenschat verwerven. Heel belangrijk bij het ontwikkelen van een goede leesvaardigheid.  Onderschat dus niet het belang van de eigen keuze voor een tekst of onderwerp! En gebruik een tekst die nét een leesniveau boven het eigen leesniveau ligt. Zo komen ze echt vooruit.

Diana Jonkman
Hoofdredacteur Diaplus Tekstenlab

Tekstenlab is een digitale tekstenbank vol met interessante thema’s, teksten én werkbladen op verschillende niveaus van uitgeverij Diataal. Eigenlijk bedoeld voor leerkrachten en docenten van basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Maar ook heel geschikt voor thuisschool-ouders. Hiermee kun je echt werken aan de leesvaardigheid van jouw kinderen op verschillende niveaus. De teksten zijn informatief en bevatten verschillende onderwerpen. Laat jouw kind zelf kiezen over welk thema ze willen lezen, dat vergroot de leesmotivatie! De bijbehorende werk- en antwoordbladen zijn gratis te printen.  Wij stellen teksten en oefenmateriaal nu gratis beschikbaar voor alle thuisschoolouders. Voor het juiste leesniveau: zie p. 13 van de handleiding (op tabblad ‘overig’) voor een indicatie van AVI-niveaus die corresponderen met ons kleurensysteem. Dit schema is ook hier te vinden. 

Om de teksten met oefenmateriaal te downloaden log je in als docent op www.diatoetsen.nl met de onderstaande gegevens:

Gebruikersnaam: demo11806doc05
Wachtwoord: 9R&bn4F